AZTIn ikertzen ari gara klima-aldaketak ozeanoan, kostaldean eta itsas baliabideetan dituen ondorioak ezagutzeko, ondorio horietara egokitzeko estrategiak definitzeko eta arintze-neurriak ezartzeko, erronka global handi hori ustiatzeko aukera bihurtuz.

Hauek dira azken urteotan erronka horri erantzuteko egindako ekimenetako batzuk:

13.1 Klima-aldaketara egokitzea

  • Itsas mailaren igoeraren osagai klimatikoek euskal kostaldean (KLIMPACT) duten eragina ebaluatu dugu; EAEko kostaldeak Klima Aldaketaren aurrean (KOSTEGOKI) duen kalteberatasuna, arriskua eta egokitzapena ezarri ditugu, eta Donostiako Klima Aldaketara Egokitzeko Plana idazten lagundu dugu, besteak beste.
  • Beste emaitza batzuen artean, gure ikerketen arabera, itsasoaren maila urteko 3,2 mm-ra igotzen ari da, eta mende amaierarako euskal kostaldean 50 eta 80 cm artekoa izatea espero da. Igoera horrek uholdeak eragin ditzake itsasertzeko zenbait eremutan, marea bizietan eta kalteak portuetan, dikeetan eta denboraleek irauten duten bitartean. Esate baterako, uste da hondartzen zati handi bat galduko dela horren ondorioz.
  • Itsas eremuan, espezieen zaurgarritasuna aztertzen ari dira, eta monitorizazio- eta arreta-irizpideak proposatzen dira. Adibidez, aingiraren kasuan, klima-aldaketaren balizko mehatxu gehigarria kontuan hartuta, Berreskuratze Planaren esparruan aurreikusitako kontserbazio-neurriak indartzea eta zabaltzea gomendatu da, etorkizunean bizirik iraungo duela bermatzeko. Itsas belardien kasuan, esperimentu pilotu arrakastatsuak egin dira, lehengoratzeko.
  • Klima-aldaketa arrantzategietan nola eragiten ari den aztertu dugu, arrantza-espezieen populazioen iparralderako desplazamendua, haren zikloaren aurrerapena, anplifikazio trofikoa eta zenbait espezie inbaditzaileren hedapena identifikatuz. Gure ikerketen zenbait emaitza: berdelaren errunaldiaren banaketa hamarkada bakoitzeko 16 bat km iparralderantz joan da 1992tik; antxoaren errunaldia hamarkada bakoitzeko 6 egun aurreratu da 1987tik; hegaluzearen etorrera 80ko hamarkadatik aurrera hamarkada bakoitzeko 2 egun inguru aurreratu da, Atlantiko tropikaleko eta subtropikaleko itsasoaren berotzearekin lotuta. Iparraldeko itsasoan, populazioa handitu duten arrain-espezie asko daude, hala nola txitxarroa, antxoa, ezpataria, abadejoa, mihi-arrain arrunta, eglefina, ikazkina eta erreboiloa. Tunidoak iparralderantz mugituko dira, gaur egun ditugunen antzeko tenperaturak dituzten guneak bilatuz; aingirak ere eragin negatiboa izango du Iberiar Penintsulan; Bizkaiko Golkoko antxoarentzat, berriz, positiboa izan daiteke.
  • Gure ikerketen arabera, itsasoen beroketak itsas espezieen biomasa globalaren % 17 gutxiago izatea ekar lezake, mendearen amaieran.
  • AZTI ha realizado la serie histórica más larga de análisis del estado y características del mar, con lo que hemos concluido que la temperatura en columna de agua ha aumentado 0,46 °C en las últimas 3 décadas.
  • AZTIk itsasoaren egoera eta ezaugarriak aztertzen dituen serie historikorik luzeena egin du, eta, beraz, azken 3 hamarkadetan ur-zutabeko tenperatura 0,46 ° C igo dela ondorioztatu dugu.

13.2 Klima-aldaketaren aurkako politikak

  • FAOren txostenan lagundu dugu. Txosten horrek klima-aldaketaren inpaktuak laburbiltzen ditu arrantzategietan, maila globalean, bai eta egokitzapen sozioekonomikorako neurriak ere.
  • Copernicusen Klima Aldaketaren Zerbitzua (C3S) diseinatzen, garatzen eta ebaluatzen lagundu dugu, arrantzarako, akuikulturarako eta plangintza espazialerako Klima Eraginaren Adierazleak (IKE) emateko. Zerbitzu horrek klima-aldaketari buruzko informazio koherente eta fidagarria eskaintzen du irekian (https://www.copernicus.eu/es/servicios/cambio-climatico), Europar Batasunaren egokitzapen- eta arintze-politikak babesteko.

13.b Klima-aldaketaren aurreko plangintza eta kudeaketa

  • IHOBErekin lankidetzan, klima-aldaketari eta horrek Euskal Autonomia Erkidegoko kostaldean duen eraginari buruzko azterlanen buru gara, PIMA Adapta planaren esparruan. Plan horren helburua da klima-aldaketaren ondorioen aurrean kalteberatasuna murrizteko proiektuak abian jartzea, eta klima-aldaketak euskal kostaldean dituen eraginen erreferente gisa jarri gaitu. Urban Klima 2050 Life Integratua proiektuan ere parte hartzen dugu, aurrekontu handiena duen Euskadiko klima-ekintzako proiektuan. Proiektu horretan klima-aldaketara egokitzeko ekintza asko egingo dira lurralde osoan, kostaldea bereziki, olatuek eta uholdeek itsasertzeko herri eta hirietan izan ditzaketen ondorioak saihesteko, eta itsas inguruneko klima-aldaketaren behatoki bat jarriko da martxan.
  • Bideometria-sistema bat eta zenbakizko tresnak garatu ditugu, itsasertzak eta hareatzek klima-aldaketaren ondorioz itsas maila handitzearen ondorioz izan dezaketen bilakaera aurreikusteko. Ildo horretan, gure kamarek 10 hareatza monitorizatzen dituzte Gipuzkoako kostaldean, 7 Bizkaian eta 2 Frantzian, klima-aldaketa hareatzen kudeaketan integratzeko eta itsas mailaren igoerak kostaldeko eremuetan duen eragina ebaluatzeko planteamenduan.

Azken berriak