Hegaluze kontserbak, zaporetsuak, osasungarriak eta gero eta iraunkorragoak

• AZTI zentro teknologikoak Serrats kontserba fabrikarako soluzio teknologiko berri bat garatu du, baliabideak optimizatzen eta hegaluzea egosteko prozesuari lotutako ingurumen eragina murrizten uzten diona
• Gatzunak birsortzeko teknologiari esker, gatzunaren %90 berrerabil daiteke prozesuan, eta horrek lehengaien erabilera hobetzea eta, aldi berean, hainbat aplikazio potentzial dituen kontzentratu proteiko berri bat berreskuratzea ahalbidetzen du

Bermeo, 2022ko abuztuaren 3an – Serrats Kontserbak ingurumenarekin kezkatuta dagoen enpresa bat da, eta bere produktuek MSC zigilu urdina dute, arrantza iraunkorretatik baitatoz. Azken urteetan, “energia modu arduratsuan erabiltzeko” politikaren eta beren prozesuetan ur gutxiago erabiltzearen alde egin dute. Orain hegaluzearen egosketako gatzunei tokatzen zaie.

Tunidoak egosi ondoren geratzen den gatzuna kudeatzea buruhauste bihurtu da kontserba enpresa nagusientzat, kudeaketak kostu ekonomiko handia duelako; izan ere, oso gaziak direnez oztopoak daude saneamendu sarera isurtzeko.

AZTI zentro teknologikoak biofindegiko prozesu bat diseinatu eta baliozkotu du Bermeoko Serrats kontserba enpresarekin batera, hegaluzea egostean sortzen den gatzunari bigarren bizitza bat emateko. AZTIren eta Serratsen arteko lankidetzatik sortutako ekimen honek Eusko Jaurlaritzaren finantzaketa izan du I+G+B programaren barruan.

“Kontserba enpresetan hegaluzea egosi ondoren geratzen den uretatik gatzuna bereizi eta hondakin gisa kudeatzeko beharra sortzen da, eta hondakin hori garraiatzeko, biltegiratzeko eta tratatzeko kudeaketak kostu handia dauka. Gainera, kostu hori handitzen joan da denborarekin, Monica Gutierrezek, AZTIko iraunkortasunean aditu eta ekimenaren arduradunak, azaldu duenez.

Testuinguru horretan, AZTIk, aplikazio batzuetan elikatzeko azpiproduktuak murrizten, berrerabiltzen eta balorizatzen esperientzia zabala duenak, biofindegiko prozesua hegaluzearen sektorera egokitu du, agortutako gatzuna berreskuratu eta lehengoratzeko, beste egosketa batzuetan berriz erabiltzeko prest egoteko eta haren baliozko osagaiak (proteina eta olioa) berriro erabiltzeko. Horrela, gainera, gatzuna isurtzea saihestuko da, ingurumena kaltetzea ere saihestuta.

“Konpondu dugun arazoaren lehen zatia izan da Serratsen baliozkotu dugun eta gatzunaren %90 modu higienikoan “lehengoratzen eta birziklatzen” utzi dien metodologia bat sortzea, horren bidez ekoizpenaren iraunkortasuna hobetzen ere utzita”, gaineratu du AZTIko adituak. Horrek esan nahi du 265 tona gatzun kudeatzetik soilik 26,5 tona kudeatzera pasatzen dela, eta, ondorioz, ingurumeneko inpaktua murrizten dela.

Proiektuaren lantaldeak landu duen hurrengo urratsa da estrategia bat aurkitzea gatzuna lehengoratzetik lortutako kontzentratu proteikoari balioa emateko. “Berreskuratutako arrain proteinak gizakien zein animalien elikagaiak lortzeko lehengai berri gisa eta ongarrien formulaziorako balio handiko osagai gisa saltzeko aukera bideragarriak aurkitzen ahalegindu da nagusiki”, esan du bukatzeko Gutierrezek.