Dinamizazio ekonomikoa: AZTIk 150 milioi euro baino gehiagoko proiektuak bultzatzen ditu Euskadin

• Zentro teknologikoak, ekosistema zientifikoan eta ikerkuntzan eragile nabarmena denak, euskal ekonomian eragiteko bokazio argia ere badu.
• Beste ekimen batzuen artean, Zanbranan (Araba) biorrefindegi bat, Oarsoaldean (Gipuzkoa) ekonomia urdineko HUB bat eta oinarri teknologikoa berritzailea duten enpresa eta proiektuak diseinatzen eta eraikitzen laguntzen du.
• 2023an nazioarteko kongresuak antolatzeak, besteak beste, Food4Future Azoka edo ICESen Kongresu Zientifikoa, 18,5 milioi euroko itzulera suposatu zuen Euskadirentzat.

Sukarrieta, 2024ko maiatzaren 16a – AZTI zentro teknologikoak Euskal Autonomia Erkidegoan motor ekonomiko gisa duen eginkizuna indartzen du, ezagutza sortu eta transferitzeaz gain, 150 milioi eurotik gorako balioak katalizatu dituen jarduera-proposamen batekin, Euskadin jarduera ekonomiko berria eta kalitatezko enplegua sortzera bideratuak.

Berezko jarduera gisa, 2023an 23,7 milioi euroko jarduera-bolumena ekarri du. Emaitza 560 mila eurokoa izan da, eta 1,1 milioi euroko cash-flowa sortu du. Kartera 27,8 milioi eurora iritsi da, eta 2024an 25,6 milioi euroko ekoizpena izango du.

“Gure proiektuek balio erantsia sortzen diete gure bezeroei eta erakundeei, baita 300 pertsona baino gehiagoren zuzeneko enplegua eta 220 zeharkako enplegu zeharka ere. Horretan sartzen dira zientzialariak eta teknikariak, baita laguntzaileak eta ere. Gainera, garatzen dugun ikerketak eta berrikuntzak hazkunde ekonomikoa bultzatzen dute, enpresa berrien sorrera eta negozio berrietarako aukerak sustatuz, baita gure lankidetzako enpresa pribatuentzako baliabideetan aurreztea ere”, adierazi du Rogelio Pozok, AZTIko CEOak.

Horien artean azpimarratzekoa da Zanbranan (Araba) biorrefindegi bat eraikitzea, ekonomia zirkularra sustatzeko eta landare-jatorriko eta ardogintza-sektoreko azpiproduktuak balorizatzeko, eta 32 milioi euroko inbertsioarekin. Proiektu hori tokiko UVA enpresarekin lankidetzan gauzatzen da, eta berrikuntza- eta jasangarritasun-eredua izango dela agintzen du.

Era berean, AZTI ekonomia urdinean espezializatutako 6 enpresa berri bultzatzen ari da Oarsoaldean (Gipuzkoa), itsasontzien elektrifikazioan, ontzi autonomoetan, itsas plataformetan, itsas bio-produktuetan eta bosgarren gamako arrantza-produktuetan. Enpresa-ekimen horiek Eusko Jaurlaritza Pasaiako portuan eraikitzen ari den ekonomia urdineko HUBaren esparruan kokatzen dira, eta 10 milioi eurotik gorako inbertsioa dakar, 2,5 milioi euroko funts publikoekin. Oarsoaldeko ekonomia urdinaren helburua jarduera ekonomikoa eta garapen soziala sustatzea da, itsasoen eta haien baliabideen ustiapen iraunkorragoa sustatuz.

2024. urterako, 5 milioi euro bideratuko dira AZTIk bultzatutako oinarri teknologikoko hiru enpresatara, beste bazkide batzuekin lankidetzan: Saretu, atun-sareak biltzera eta birziklatzera bideratua; DataFish, arrantza-ontzien behaketa hobetzera bideratua; eta Itsas Balfegó, Getarian atun gorrientzako akuikultura-etxalde bat instalatzea helburu duena.

Euskadiko garapen ekonomiko eta sozialarekiko konpromisoa

AZTIk I+Gn egindako inbertsioak ere euskal lurraldearen garapen ekonomikorako aukerak sortzen ditu, ekimen eta proiektu teknologiko eta berritzaileetan modu aktiboan parte hartuz eta bultzatuz. “Konpromiso hori 1981ean AZTI sortu zenetik gure helburuetako bat izan da, eta gizarteari helarazten ari gatzaizkion ondarearen parte da”, esaten du Pozok.

Adibide gisa, 2000. urtean, AZTIk Bionor enpresa (gaur egun Gunvor Biodiesel) sortzeko teknologia transferitu zuen Berantevillan (Araba), olio erabilietatik biodiesela ekoizteko. Ekimen horrek beste bi enpresa sortu zituen: Ekogras Gipuzkoan eta Rafrinor Bizkaian, gaur egun Euskadiko udalerri guztietan dauden edukiontzi laranjen bidez olio erabiliak biltzeko eta kudeatzeko. Hiru enpresa horiek 25 milioi euro fakturatzen dituzte gaur egun, eta 70 pertsona enplegatzen dituzte.

Berrikiago, lankidetza arrakastatsuaren beste erakusgarri bat “Air Nuts” merkaturatzea izan da, Ecolumber Taldeko Uriarte Iturraterekin lankidetzan. Snack berritzaile horrek fruitu lehorren % 86 hartzen du, modu hedatuan eta porotsuan, eta AZTIk patentatutako lau urteko ikerketa eta teknologiaren bidez garatu zen. “Air Nuts” -ek erakutsi du aldaketa ekonomiko eta sozialaren katalizatzailea dela, 22 milioi euroko diru-sarrerak sortu ditu eta 12 pertsonari lana eman die, % 50eko emakume izanik. Gaur egun, enpresak nazioartean hedatzen jarraitzen du, Erresuma Batuko Sainsbury’s eta Marks & Spencer kate ospetsuetan dauden bederatzi produktu berritzaileren katalogoarekin.

AZTIren CEOak nabarmendu du erakundea ikerkuntzaren buru dela arrantzaren, elikaduraren eta klima aldaketak itsas baliabideetan duen eraginaren sektoreetan. “I+Gn inbertitzen dugun euro bakoitzeko, jarduera ekonomiko berrian 7 eta 15 euro artean inbertitzen dute enpresek, sektorearen arabera, eta horrek erakusten du eragin ekonomiko eta sozial positiboa dugula.”

2023an, zentro teknologikoak dimentsio handiko nazioarteko ekitaldiak ere antolatu zituen, hala nola Food4Future Azoka eta ICESen Kongresu Zientifikoa, eskualdearentzako 18,5 milioi euroko itzulkin ekonomiko zuzena sortuz, eta 35 herrialdetako 9.000 lagunek parte hartuz. Ekitaldi horiek indartu egiten dute AZTI lider izatea nazioarteko kongresu garrantzitsuen deialdian eta garapenean, eta, horrez gain, eragin handia dute tokiko ekonomian.

AZTIk ere berebiziko garrantzia du enpresa- eta teknologia-komunitatean, AZTInnovaren bitartez, 205 enpresa bazkideekin, horietatik ia erdiak Euskal Herrikoak, Food4Future azoka bezalako nazioarteko plataformetako erakusketaz baliatzen direnak. Horrez gain, erakundeak 180 lankidetza-akordio estrategiko ezarri ditu, gehienak Euskadin.

Para el año 2024, se destinarán 5 millones de euros a tres empresas de base tecnológica impulsadas por AZTI, en colaboración con otros socios. Estas empresas son: Saretu, enfocada en la recogida y reciclaje de redes atuneras; DataFish, dedicada a mejorar la observación a bordo de barcos pesqueros; e Itsas Balfegó, que tiene como objetivo la instalación piloto de una granja acuícola para atunes rojos en Getaria.

Posizionamendua Espainian eta Europan

AZTI da azken bi hamarkadetako arrantza- eta akuikultura-proiektuetan Estatuko eta Europako lehia-finantzaketa publiko handiena duten Espainiako erakundeen zerrendako burua, Europar Batasuneko Horizont programari edo Espainiako Gobernuaren Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroaren (CDTI) TransMisiones programari esker, besteak beste.

Arrantzaren kudeaketa iraunkorrarekin lotutako 17 proiektu garatzen ere laguntzen du Arrantzako Idazkaritza Nagusiarekin, Next Generation funtsen 3 milioi euroko hitzarmen baten bidez, Berreskurapen, Eraldaketa eta Erresilientzia Plan Nazionalaren esparruan.

Gainera, milioi erdi euroko kontratazio garrantzitsuak lortu ditu Andaluziako Juntarekin (molusku bibalbioetan itsas biotoxinak identifikatzeko eta detektatzeko gailu eramangarriak egiteko) eta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agentziarekin (EFSA) egindako lehiaketa publikoetan, EFSAren datu-beharrak identifikatu eta lehenesteko eta gizakien eta animalien osasunerako arriskuak eta ingurumen-arriskuak ebaluatzen aurrera egiteko.

AZTIren proiektuen eragina emaitza zientifiko eta teknologikoetatik haratago doa. Garapen iraunkorra, komunitatearen erresilientzia, pertsonen osasuna eta ingurumena babesten laguntzen dute etorkizuneko belaunaldientzat.

“AZTIn, ematen dugun urrats bakoitza epe luzerako ikuspegiarekin ematen dugu, non balioaren sorkuntza ez den neurtzen soilik berehalako emaitzei dagokienez, baita biharko uzten dugun legatuari dagokionez ere. Ohar honetan aurkezten diren datuak bidaia honen testigantza dira, lortu duguna ez ezik, eraiki nahi duguna ere islatuz: zientzia eta teknologia harmonia ekologikoaren eta baliabide naturalen arteko giza aurrerapenaren aliatuak izango diren mundu bat. Zientziak ez du erantzunik galdera guztientzat, baina erantzunik onenak ditu eskura. Erantzuna zientzian dago”, amaitu du Rogelio Pozok.