AZTI eta Gipuzkoako Foru Aldundia lanean ari dira itsasoko energia berriztagarrien ekimenen ezarpena errazteko

• AZTI zentro teknologikoa itsas energia berriztagarrien proiektuen administrazio-izapidetzea erraztuko duen gida bat prestatzen ari da, ingurumen-aldagaia txertatuz, arrisku-analisiaren eta kudeaketa egokitzailearen ikuspegitik.
• Euskadiko Energia Estrategiaren Planak, EnergiBasque-k, adierazten du olatuen energiari eta itsaso zabaleko eolikoari esker Euskal Autonomia Erkidegoko energia-eskariaren ordez iturri jasangarriagoak erabil litezkeela.

(Pasaia, 2020ko azaroaren 27a) Euskadik potentzial handia du itsasoan energia berriztagarri alternatiboak sortzeko, horien artean olatuek sortutako energia (undimotorra) eta itsaso zabaleko energia eolikoa (offshore). Eusko Jaurlaritzak ahalmen hori aitortu du Euskadiko Energia Estrategia 2020 (3E2020) – EnergiBasque-n, eta adierazten du estrategia hori garatzeak energia-eskaera iturri jasangarriago berriekin ordeztea ahalbidetuko lukeela.

Hala ere, gailuen garapen teknologikoa azkar hazten ari den arren, itsasoko energia berriztagarrien proiektuak onartzeko prozesu konplexu eta luzeak, eta dauden ziurgabetasun eta kontzeptu okerrak dira Europar Batasunean energia mota horren etorkizuneko garapena oztopa dezaketen oztoporik handienak.

Horregatik, Gipuzkoako Foru Aldundiak eskatuta, AZTIko aditu talde batek itsasoko energia berriztagarrien proiektuak onartzea erraztuko duen gida bat garatzen ari da. “Administrazioko teknikariei irizpide eta ezagutza hobea emango zaie ingurumen-arriskuari buruzko neurri egokiak proposatu ahal izateko, eta sustatzaileei jarraitu beharreko izapideak eta horretarako behar diren denborak hobeto ezagutzeko“, adierazi du Juan Bald-ek, AZTIko Itsasoen eta Kosten Ingurumen Kudeaketan aditua eta gidaren koordinatzailea.

Gidak arriskuan oinarritutako kudeaketa egokitzailearen ikuspegia izango du oinarri, hau da, ikasitako ezagutza berriak txertatuko ditu etengabe, energia berriztagarriko proiektuek denboran zeharreko zaintza- eta arintze-praktikak egokitu ahal izan ditzaten. “Ikuspegi egokitzaile horrek erabakiak hobeto hartzea dakar, teknologia horien ingurumen-inpaktuei lotutako ziurgabetasuna murriztuz“, adierazi du AZTIko adituak. Gainera, Energia ozeanikorako Ibilbide Estrategiko Orrian (Building Ocean Energy for Europe, 2016) ezarritakoaren ildo beretik doa. Bertan, ingurumena onartzeko prozedurei lotutako arriskua murrizteko helburua funtsezko erronka gisa identifikatu zen.

“Lortutako emaitzei esker, Gipuzkoako Foru Aldundiak itsas energia berriztagarrien garapen jasangarrian lagundu ahal izango du, ingurune konplexu batean, probintzia horretako itsas ingurunean esku hartzen duten jardueren eta eragileen kopuruagatik“, ondorioztatzen du Bald-ek, eta gehitzen du “gida hau beste administrazio batzuek ere erabili ahal izango dute itsas jatorriko energia berriztagarrien erabilera handiagoa eta jasangarriagoa bultzatzeko“.

Itsasoko energia berriztagarriek gero eta garrantzi handiagoa dute

Itsas energiek lau aukera garrantzitsu eskaintzen dituzte: Europako energia-baliabideen ustiapenaren eraginkortasuna handitzea, kanpo-mendekotasuna murriztea, lurzoruaren erabileraren arloan energia-sektorearen eskakizunak ahalik eta gehien murriztea eta Europan berotegi-efektuko gasen isurketak murriztea (65 milioi tona CO2 inguru 2020an). EBk energia berriztagarrien arloan dituen helburuei eta inbertsiorako eskaintzen diren estimuluei esker, itsasoan energia eolikoaren ekoizpena azkar garatzen hasi da Europan.

2011n, itsasoan ekoitzitako energia eolikoa instalatutako ahalmenaren % 10aren baliokidea zen, zuzenean edo zeharka 35.000 pertsona erabiltzen zituen Europa osoan, eta urtean 2.400 milioi euroko inbertsioa egiten zuen. Urte horren amaieran, itsasoan instalatutako edukiera osoa 3,8 GW-koa zen. Energia berriztagarrien arloko ekintza-plan nazionalak kontuan hartuta, 2020an haizetik sortutako elektrizitatea 494,6 TWh-ra iritsiko da, eta horietatik 133,3 TWh itsasoan sortuko dira. Kalkulatzen da, gainera, 2030 amaitu baino lehen, itsasoko urteko edukiera lehorrean egindakoa baino handiagoa izatea. Baldintza horietan, itsasoko ekoizpen eolikoa 2020an EBko elektrizitate-eskariaren % 4 eta 2030ean % 14 asetzera irits daiteke. Enpleguari dagokionez, 2020an 170.000 lanpostu izango lirateke, eta 2030ean 300.000.

Itsasoko potentzial eolikoaren kasuan, Espainian 8 GW-tik gertu dago sakonerarik gabeko uretan (50 m-tik beherako sakonera) (Mitc, 2011). Energia eolikoa da aurreko hamarkadan Espainian hazkunderik handiena izan zuen iturri berriztagarria. Sektore eolikoaren ekoizpen elektrikoa 43.700 GWh-tik gorakoa izan zen 2010ean, eta % 16ko ekarpena egin zuen eskari elektriko nazionalaren estalduran, eta, batzuetan, ordu-eskariaren % 50eko estaldura gainditu zuen).