Moluskuen eta arrainen ekoizpeneko bazterkinei balio handiagoa emateko teknologia berritzaileak

• AZTI zentro teknologikoak arrakastaz ezarri ditu zenbait prozesu arrantzako eta akuikulturako azpiproduktu likido eta solidoei balioa emateko WaSea Bi europar proiektuaren esparruan
• Osagai eta produktu proteiko berriak egiteko emaitza onak ematen dituzten metodoak -industriara transferitzeko prest daude.
• 2023an amaitu zen ekimena, eta Danimarka, Suedia, Espainia, Frantzia eta Belgikako 13 bazkidek hartu dute parte.

Derion, 2023ko azaroaren 15ean.- Arrantza- eta akuikultura-jardueratik datozen baliabideen % 70, bigarren mailako edo alboko korronteak izenekoak, balio gutxiko produktutzat edo hondakin gisa amaitzen direla kalkulatzen da. Horregatik, beharrezkoa da hondakin eta bazterkin horiek balorizatzeko sistema eraginkorragoa eta iraunkorragoa garatzea, balio erantsi handiagoko produktu merkaturagarri bihurtzeko.

Testuinguru horretan, AZTI zentro teknologikoak arrakastaz eta emaitza onekin ezarri ditu hainbat teknologia eta prozesu, Europako WaSeaBi proiektuaren esparruan moluskuak eta arrainak manipulatzean eta ekoiztean sortutako zenbait azpiproduktu likido eta solido berriro erabiltzeko.

Alde batetik, osagai berriak lortu dira Arrainak Marcelino konpainian ekoiztutako muskuiluak egosteko uretatik abiatuta; bestetik, umami zaporeko osagai gaziak, bakailaoaren, sardinzaren, legatzaren eta izokinaren hondakin solidoetatik abiatuta; eta, azkenik, bakailaoaren eta legatzaren proteinetatik abiatuta peptido antioxidatzaile ugari dituzten produktu proteikoak.

Gainera, zentro teknologikoak, Ganteko Unibertsitatearekin eta Danimarkako Unibertsitate Teknikoarekin (DTU) lankidetzan, itsasoko produktuen bazterkinen erabileran arrantza- eta akuikultura-industria orientatzeko gida gisa funtzionatzen duen softwarea garatzen lagundu du.

“Osagai berriak ekoizteko ekimenean ezarritako prozesu berritzaileen alderdi teknikoak, legezkoak, ingurumenekoak eta ekonomikoak ebaluatzea ere barne hartzen du tresnak eta, balorizatu beharreko korronte sekundarioaren ezaugarrien arabera, aukerarik onuragarriena aukeratzen du”, azaldu du Bruno Iñarrak, AZTIko azpiproduktuen balorizazioan aditua denak.

Bazterketei balio handiagoa emateko teknologia berritzaileak

Osagai eta produktu berri horiek garatzeko, AZTIko adituek hainbat teknologia berritzaile ezarri dituzte.

Muskuilua egosteko erabiltzen den urari dagokionez, geruza erdiiragazkorrak dituen prozesu bat erabili da, nahi diren osagai espezifikoak bereizteko eta ingurumen-karga murrizteko.

Era berean, osagai gazi zaporetsuak lortzeko, entzimetan oinarritutako teknologia bat erabili da, beharrezko erreakzio kimikoak bizkortzeko katalizatzaile biologiko gisa jarduten duten proteinak. Sistema eskala pilotuan zabaldu da Barna konpainiaren instalazioetan, zeinak kontserba-enpresen, arrandegien eta beste arrantza-industria batzuen arrain-azpiproduktuak berreskuratzen baititu.

Azkenik, AZTIk bere instalazioetan proteinen hidrolisiaren aplikazioa baliozkotu du, nutrizio-onurak emateko gaitasuna duten hidrolizatu proteikoak garatzeko..

Prozesu horren bidez, arrainen proteinak zati txikiagoetan deskonposa daitezke, hala nola peptidoetan eta aminoazidoetan, entzimen edo azidoen bidez. Hala, proteina-zati txikiagoak nahasten dira, eta horiek errazago digeritzen eta bereganatzen ditu organismoak.

“Hona hemen adibide batzuk: arrain-proteinaren hidrolizatua edo arrain-kolagenoaren hidrolizatua, omega-3 gantz-azidoak eta bestelako elikagai onuragarriak eta oso preziatuak izan ditzaketenak elikagaiak formulatzeko, nutrizio-osagarriak egiteko eta norbera zaintzeko produktuak egiteko”, gehitu du Iñarrak.

WaSea Bi ekimenaren izena ingelesezko “hondamena”, “arrantzako eta akuikulturako bigarren mailako korronteak” eta “bioekonomia” (WAste, SEAfood sid-streams and BIoeconomy) hitzetatik dator, eta Danimarka, Suedia, Espainia, Frantzia eta Belgikako 13 bazkidek hartu dute parte. Guztira, 4.158.14 euroko aurrekontua izan du. Finantzaketaren %77 “Bio Based Industries Join Undertaking” (JU) tresnatik etorri da, Europar Batasunaren Horizonte 2020 ikerketa- eta berrikuntza-programaren barruan. JUk Bio Based Industries Consortium-en laguntza ere jasotzen du.