INXS

Testuingurua

Arrantza-baliabideen ustiapen jasangarria ez da mugatzen jasangarritasun biologikora, alderdi ekonomikoak, sozialak eta ingurumena babestekoak ere hartzen baititu barne. Horrela, kontseilu zientifikoak gai ugari jorratu behar ditu, hala nola stocken ebaluazioa eta ondorengo kudeaketa kontseilua, gehieneko errendimendu jasangarria lortzeko, arrantza efizientzia hobetzea, itsas ekosisteman duen inpaktua minimizatzeko, eta ingurumen baldintzek stocketan eta arrantza jardueran duten eragina aztertzea. Aholkularitza zientifikoa ahalik eta zehatzena izan dadin, beharrezkoa da aholku zientifikoa emateko erabiltzen diren prozedurak etengabe hobetzea, eta stockari eta flotari, datu-iturri berriei eta aurrerapen metodologiko/teknologikoei buruzko ezagutza berria pixkanaka baina irmo txertatzen joatea.

Helburuak

Proiektuaren helburu nagusia metodo berritzaileak garatzea eta aplikatzea da, euskal flotarentzat interesgarriak diren espezie pelagiko nagusien ustiapen iraunkorrerantz aurrera egin ahal izateko. Horretarako, honako helburu espezifiko hauek landuko dira:

• Antxoa eta txitxarro stockak ebaluatzeko eta kudeatzeko egungo sistema hobetzea, datuak berrikustea eta metodologia berriak aplikatzea barne. Txitxarro tailuen banaketaren denbora-bilakaera ikertzea.
• Berdelare errute maiztasunaren estimazioa hobetzea, haren dinamika obokitarioaren ezagutza errealistagoari esker.
• Berdel-harrapaketen ingurumen-baldintza espazio-tenporalak modelizatzea, euskal arrantza-sektoreari zerbitzu operatiboa emateko.
• Berdelaren itsasertzean ur-zutabearen ingurumen-baldintzak ezaugarritzea.

Ondorioak

• Antxoa stocketarako eta txitxarro stocketarako ICESen benchmark prozesuak behar bezala burutu dira. Metodologia berriak 2025eko kudeaketa kontseilua emateko oinarri gisa erabili dira.
• Mendebaldeko txitxarroaren stockaren hainbat parametro biologikok aldaketak erakusten dituzte denboran zehar. Lortutako emaitzek erakusten dute harrapatutako arrainen batez besteko tamaina etengabe handitu dela, luzera eta pisua handitzeko joera orokorra dagoela adinean aurrera egin ahala, eta gonadaren pisua jaitsi egin dela, guztizko pisuarekin eta Von Bertalanffyren kurbaren hazkunde-parametroarekin. Aldaketa horietako batzuk ustiapen handi baten pean dagoen biztanleriaren isla izan litezke. Hala ere, beharrezkoa da patroi horiek aztertzen jarraitzea, eta lagin kopurua handitzea, ahal den neurrian.
• Espezieen eguneroko errute sinkronikoaren portaerak erraztu egiten du Arrautzen Eguneroko Ekoizpenaren Metodoa aplikatzea. MACPOF kanpainaren emaitzek adierazi zuten fase goiztiarrenetan POFak gertatzea pixkanaka handitzen ari zela, 15-16 ordu inguruko balio maximora iritsi arte. MEGS kanpainako datuak gehitzean, eguerdi aldera POF berriak (≤ 24 ordu) dituzten emeak ahalik eta gehien ugaritu zirela ikusi zen. Horrek guztiak, MEGS kanpainan I. estadioan arrautzak egotearekin batera, nolabaiteko sinkronikotasuna iradokitzen dute berdela desobeditzeko ekitaldian.
• Berdel-harrapaketen eredu bat, iragartzeko gaitasun nahikoa duen ingurumen-baldintzen araberakoa, eguneroko eragiketa-sistema batean sar liteke, arrantza-eraginkortasuna hobetzeko. Ikerketa honetan, errendimendu onena erakutsi zuen ikaskuntza automatikoko eredua Random Forest izan zen, 0,68 eta 0,63ko asmatze-tasarekin eskuko eta inguraketako lineen flotarako, hurrenez hurren. Txandaka, errendimendu onena erakutsi zuen erregresio eredua SCAM eta INLA konbinazioa izan zen, 0,72 eta 0,75eko asmatze tasekin inguraketarako eta esku lerroetarako, hurrenez hurren. Eredu guztietan gehien laguntzen duten ingurumen aldagaien artean tenperaturarekin (sakonera desberdinetako balioa eta sakonera arteko gradienteak), gazitasunarekin eta oxigeno kontzentrazioarekin lotutakoak daude. Azken bi horiek ikaskuntza gainbegiratuko ereduetan soilik hautatu dira. Oro har, ereduen errendimendua hobea izan zen inguraketa-harrapaketetarako tretza-harrapaketetarako baino. Gainera, urteko doitasun tasek erakutsi zuten urte batzuek emaitza nabarmen okerragoak lortu zituztela, hala nola 2018an ikaskuntza gainbegiratuko ereduetan.
• Glider misioan lortutako informazio hidrografikoari esker, berdelaren kosteraren zati batean gazitasun eta tenperatura baldintzak ikusi ahal izan dira. Era berean, glider misioak, kanpaina akustiko-arrantzakoekin (zientifikoak) eta flotaren datuekin (arrain komertzialak) konbinatuta, berdel karkaxen (berdelaren etorrera identifikatzea, adibidez) eta lotutako ingurumen baldintzen jarraipen akustikoa egiteko ahalmena duela erakutsi du. Proiektu honetan gliderraren erabilera optimizatzeko ekintza posibleak identifikatu dira, identifikazio akustikoari, laginketaren diseinuari eta hainbat datu iturriren konbinazioari buruzko neurriak barne.