Bidioa. Ingurumen-DNA: iraultza itsasoaren monitorizazioan
Azken berriak
Ecolumber – Uriarte Iturrate, Delicass eta Paturpat euskal enpresak Euskadiko Elikagai Berrikuntzaren Sarietan irabazle (BTEM 2024)
2023ko memoria. Erantzuna zientzian dago
U-BAI FAKTORIA eta AZTI elkarlanean arituko dira Urdaibaiko garapen ekonomiko eta enpresariala bultzatzeko asmoz
Ingurumen-DNA ingurumenetik jasotako DNA da, hau da, ingurumen-laginetatik jasotakoa, esaterako, itsasoan hartzen duguna.
Ur-lagin horiek organismo txikiak dituzte, hala nola bakterioak eta fitoplanktona, baina baita organismo handiagoen arrastoak ere, hala nola zelulak, ehunak edo arrainak askatzen dituzten eskamak.
Itsasoko hainbat litro ur iragazita, arrasto horiek jaso daitezke DNA aztertzeko eta eremu jakin batean zer espezie bizi diren ikusteko.
Metodología honek zenbait abantaila ditu:
- Ez da inbaditzailea, hau da, ez dio inguruneari kalterik egiten eta ez du organismoen laginketa eskatzen
- Objektiboa da, ez baitago identifikazio taxonomikoaren esperientziaren menpe
- Zehatza da, sareetan harrapatzen ez diren espezieak detekta ditzakeelako, oso ugariak ez direnak, elusiboak direnak, etab.
- Irisgarriak ez diren inguruneak erraz esploratzeko aukera ematen du
Abantaila horien guztien ondorioz, itsas-ingurunea monitorizatzeko kostu-eraginkortasun handiko metodoa da.
Naiara Rodríguez Ezpeletak bidio honetan azaltzen digu ingurumen ADNari buuz jakin behar dugun guztia. Nola lortzen da? Zertarako erabiltzen da? Zergatik da garrantzitsua sakonera handiko uretako azterketarako?
Edozein kasutan ere, metodo berritzaile oro bezala, erronkak eta hobetzeko aukerak ere azaltzen dira.
Adibidez, kontuan izan behar da espezie baten DNA aurkitzeak ez duela beti esan nahi espezie hori bertan egon denik (kutsadura-iturriak egon daitezke, korronteak, beste espezie baten urdailean egon daitekee…). Horregatik, emaitza horiek testuinguru baten barruan interpretatu behar dira.
Ingurumen-DNAren analisietarako oso garrantzitsua da erreferentziazko datu-baseak izatea; izan ere, espezie baten sekuentzia ez badago dokumentatuta erreferentziako datu-basean, ez dugu gure laginean detektatuko, nahiz eta hala egon.
Horregatik guztiagatik, ingurumen-DNA erabiliz itsas ingurunearen monitorizazioa hobetzeko eta estandarizatzeko garapen asko egiten ari dira gaur egun.
Hurrengo urteetan metodo honen erabilera ohikoa izango dela aurreratu da beste metodo batzuk ordezkatuz eta monitorizazio-kanpainen osagarri gisa.
